دای یا رزانه

دای یا رزانه یک ماده رنگی است که با سطحی که به آن ترکیب می شود رابطه شیمیایی برقرار می کند. دای معمولاً به یک محلول آبکی اعمال می شود و ممکن است نیاز به یک ثابت کننده برای افزایش سختی دای روی پارچه را داشته باشد.

دای و پیگمنت هر دو رنگی هستند، زیرا آن ها فقط برخی از طول موج های نور مرئی را جذب می کنند. دای ها معمولاً در آب حل می شوند در صورتیکه پیگمنت ها حلال در آب نیستند.

دای طبیعی

اکثر دای های طبیعی از منابع گیاهی مانند: ریشه ها، تنه، برگ، توت ها، قارچ، گلسنگ و … حاصل می شوند. تاریخ رنگرزی نقاشی به دوران سنگی باز می گردد. در طول تاریخ مردم با استفاده از مواد بومی و در دسترس رنگرزی می کردند. مواد دای طبیعی و رنگی کمیاب که رنگ های دائمی و فوق العاده ای تولید می کردند از جمله موارد بسیار لاکچری و گران قیمت در دروان باستان و وسطی به حساب می آمدند. دای های برپایه گیاه مانند روناس، زعفران و … نیز به طور گسترده در آسیا و اروپا تبلیغ و مورد استفاده قرار گرفت. دای های دنیای جدید مانند حشره قرمز دانه مکزیکی یا گیاه بقم توسط اسپانیایی ها به اروپا وارد شد.

دای مصنوعی

دای مصنوعی ساخته دست بشر است. این دای ها از نفت خام تولید شده که گاهی اوقات با مواد معدنی ترکیب می شوند. اولین دای مصنوعی ساخت بشر به طور تصادفی توسط ویلیام هنری پرکین در ۱۸۵۶ کشف و تولید شد.

دای آلی یا اورگانیک

بسیاری از دای ها جزو ترکیبات آلی هستند. این ترکیبات ممکن است طبیعی یا مصنوعی باشند.

انواع

• دای های اسیدی
• دای های معمولی
• دای های ثابت کننده
• دای های خمره ای
• دای های واکنشی
• دای های پخش کننده
• دای های واکنشی
• دای های گوگردی

دای های غذایی

طبقه بندی دیگر دای ها ، غذایی هستند. به علت طبقه بندی این محصول در صنعت افزودنی ها خوراکی، این دای ها از استاندارد بالاتری در ساخت نسبت به دای های صنعتی برخوردار هستند.

سایر دای های مهم

• دای های اکسیده
• دای های لیزری
• دای های چرمی
• دای های فلورسنت
• دای های سالونت