چاپ فلکسوگرافی

چاپ فلکسوگرافی  یا به اختصار همان فلکسو یک نوع پروسه چاپ است که از صفحات منعطف و برجسته استفاده می کند. فلکسو در اصل نسخه مدرن لترپرس است. همانند لترپرس برای چاپ روی اکثر سطوح از جمله پلاستیک و کاغذ به کار برده می شود. با این حال از چاپ فلکسو بیشتر برای سطوح بدون منفذ و سوراخ مانند چاپ بسته بندی مواد غذایی استفاده می شود. همچنین برای چاپ سطوح وسیع و تک رنگ نیز به کار گرفته می شود.

تاریخچه

در سال ۱۸۹۰ اولین نمونه از چاپگر فلکسو به وسیله یک انگلیسی در لیورپول به ثبت رسید. جوهرهای این دستگاه بر پایه آب بود و باعث لکه دار شدن چاپ می شد. از سال ۱۹۰۰ به بعد جوهرهای بر پایه روغن به کار گرفته شد. و بیشتر برای بسته بندی غذایی به کار برده شد اما در دهه ۱۹۴۰ میلادی به کارگیری این جوهرها بعد از اثبات ضرر آنها در چاپ بسته بندی مواد غذایی ممنوع شد.

در ابتدا چاپ فلکسوگرافی کیفیتی بسیار ابتدایی و ناقص بود. چاپ هایی که نیاز به کیفیت بالایی داشتند با افست انجام می شدند. از ۱۹۹۰ پیشرفت های چشمگیری در جهت بالابردن کیفیت چاپ های فلکسو و تکنولوژی چاپگرها، صفحات آن ها و جوهرهای به کار رفته صورت گرفت. به کارگیری غلطک های سرامیکی که به آن آنیلوکس می گویند نقش مهمی در کیفیت چاپ داشت.

فرآیند چاپ

این فرآیند شامل سه مرحله است

۱)ساخت صفحه:

صفحه چاپ به سه روش ساخته و طرح برجسته می خورد. اولین روش ساخت صفحه با پلیمر حساس به نور است. یک فیلم نگاتیوی روی صفحه گذاشته می شود که پس از عبور از نور UV قسمت های طرح دار سخت شده و مابقی قسمت ها با آب یا حلال شسته می شوند. دومین روش ساخت استفاده از یک لیزر کنترل شده با یک کامپیوتر برای برش و فرم دهی عکس روی صفحه است که به این حکاکی مستقیم لیزری ساخت صفحه دیجیتالی نیز می گویند. و روش سوم ساخت صفحه با استفاده از قالب های فلزی از جنس روی یا منیزیم است.

۲)جایگذاری:

برای یک چاپ رنگی، صفحات جداگانه برای هر رنگ به کار گرفته می شود. برای کامل کردن یک عکس، تصویر چاپ شده و تک رنگ باید دقیقاً روی چاپ رنگ قبلی قرار بگیرد. برای کنترل علامت گذاری دستی یا مکانیکی انجام می گیرد.

۳)چاپ:

یک چاپ فلکسوگرافی با اثر عکس سه بعدی حکاکی شده روی صفحات لاستیکی یا پلیمری و فشار غلطک روی آنها ساخته می شود. صفحات فلکسو می توانند آنالوگ یا دیجیتال تولید شوند. نواحی عکس دار برجسته تر از نواحی بدون عکس است.جوهر از روی غلطک جوهر که در تانک جوهر غوطه ور می شود به غلطک سرامیکی یا آنیلوکس انتقال پیدا می کند. سطح آنیلوکس از هزاران سلول ریز ساخته شده که جوهر را به یک میزان برابر در سطح خود نگه می دارد. یک تیغ که به آن دکتر می گویند روی آن کشیده می شود (قبل از اینکه به صفحه جوهر رسانی شود) تا جوهر زیاد از حد منتقل نشود. سپس آنیلوکس صفحه را جوهر می کند. در نهایت کاغذ یا متریال مورد نظر از بین صحه و غلطک فشاری عبور می کند.

عملیات چاپ

غلطک جوهر: غلطک جوهر را به غلطک آنیلوکس منتقل می کند. در چاپ مدرن فلکسو این یک غلتک Meter یا “metering” نامیده می شود.

غلطک آنیلوکس: این چیزی است که فلکسوگرافی را منحصر به فرد می کند. غلتک آنیلوکس جوهر از پیش تعیین شده را برای ضخامت یکنواخت اندازه گیری و کنترل می کند. سلول های حک شده در غلطک که دارای ظرفیت مشخصی از جوهر هستند تنها با میکروسکوپ قابل مشاهده است. این غلطک ها مسئول نقل و انتقال جوهر به صفحات انعطاف پذیر هستند.

تیغ دکتر: این تیغ روی آنیلوکس کشیده می شود تا مقدار جوهر انتقالی را بهینه کند.

سیلندر یا غلطک صفحه: این سیلندر صفحه چاپ را نگه می دارد. همانطور که گفته شد صفحه از متریال لاستیکی شکل و منعطف ساخته شده است.صفحه با چسب، آهنربا و … به سیلندر می چسبد.

غلطک فشاری: این غلطک به غلطک صفحه فشار وارد می کند و باعث انتقال تصویر به صفحه چاپ می شود.

جوهر کاربردی در فلکسوگرافی

۵ نوع جوهر در فلکسو استفاده می شود: جوهر سالونت، جوهر بر پایه آب (دای)، جوهر سخت شونده توسط الکترون، جوهر سخت شونده با نور UV، جوهر سخت شونده با ترکیب های شیمیایی.

فلکسوگرافی به علت استفاده از طیف وسیعی از جوهر و قابلیت چاپ روی مواد مختلف نسبت به لترپرس برتری دارد.