لیتوگرافی

لیتوگرافی

لیتوگرافی

لیتوگرافی یک روش چاپ است که در اصل بر اساس مخلوط نشدن روغن و آب است. چاپ از یک سنگ آهک یا یک پلیت فلزی با سطحی صاف صورت می گیرد. این چاپ در سال ۱۷۹۶ میلادی توسط نویسنده ای آلمانی اختراع شد. از لیتوگرافی می توان برای چاپ متون و آثار هنری روی کاغذ یا سایر متریال مناسب دیگر به کار می رود.

لیتوگرافی در اصل از تصویر کشیده شده با روغن، چربی یا وکس روی یک سطح صاف شده از جنس سنگ آهک استفاده می کرد. سنگ با ترکیبی از اسید و صمغ عربی شسته شده و بخش هایی از آن قلم زنی می شود. هنگامیکه صفحه مرطوب شد این نواحی قلم خورده آب را نگه می دارند. سپس یک جوهر بر پایه روغن به پلیت اعمال شده و توسط این نواحی (آب) پس زده می شود و فقط به طرح اصلی می چسبد. در نهایت جوهر به یک شیت چاپ سفید منتقل می شود. این تکنیک هنوز در ساخت برخی آثار هنری کاربرد دارد.

لیتوگرافیدر لیتوگرافی مدرن، عکس از یک تکنیک پلیمری که روی یک پلیت فلزی یا پلاستیک منعطف تعبیه شده ساخته می شود. عکس می تواند مستقیماً از پلیت چاپ شود (البته عکس معکوس است) یا می تواند افست شود( به وسیله انتقال عکس به یک ورق منعطف (لاستیکی) برای چاپ و نشر). امروزه اکثر کتاب های حجم بالا و مجلات به خصوص زمانیکه تصاویر رنگی دارند با افست لیتوگرافی چاپ شده اند که معمولترین نوع چاپ از سال ۱۹۶۰ میلادی هستند.

فتولیتوگرافی

اصطلاح فتولیتوگرافی اشاره دارد به زمانیکه تصاویر فتوگرافیک در چاپ لیتوگرافی استفاده می شوند. این تصاویر مستقیم از یک سنگ یا یک پلیت فلزی (در چاپ افست) چاپ می شوند. این تکنیک در اروپا در ۱۸۵۰ میلادی معرفی شد. فتولیتوگرافی نقش مهمی در پارچه سازی و تولید انبوه مدارهای مجتمع در صنعت میکروالکتریک ایفا می کند.

قواعد لیتوگرافی

لیتوگرافی از پردازش های شیمیایی ساده برای ساخت تصویر استفاده می کند. برای مثال عکس از دو بخش پازتیو و نگاتیو ساخنه شده است. بخش پازتیو ضد آب و نگاتیو جذب کننده آب است. بنابراین وقتی به پلیت یک ترکیبی از جوهر و آب اعمال می شود جوهر به سمت پازتیو عکس و آب به سمت نگاتیو عکس را پاک می کند. این روش باعث می شود صفحه و حاصلل چاپ عمر بلندتری داشته و چاپ جزئیات بیشتری را شامل شود.

لیتوگرافی توسط آلوسیه استفلدر آلمانی در ۱۷۹۶ میلادی اختراع شد.

لیتوگرافی سنتی (روی سنگ آهک)

لیتوگرافی بر پایه ترکیب نشدن آب و روغن کار می کند. تصویر روی سطح پلیت چاپ با یک وسیله بر پایه روغن یا چربی مانند مداد شمعی (که گاهی اوقات ممکن است به علت مشخص بودن طرح رنگی باشد) کشیده می شود. یک رنج وسیعی از وسایل بر پایه روغن موجود است اما ماندگاری تصویر روی سنگ و قابلیت آن برای دوام آوردن در مقابل آب و اسید وابسته به یک ماده به نام لیپید است. لیپید یک ترکیب آلی هیدروکربن است که در این وسایل وجود دارد.

بعد از رسم تصویر، یک محلول آبکی از صمغ عربی که با اسید نیتریک ترکیب شده و خاصیت ضعیف اسیدی می گیرد به سنگ اعمال می شود. کار این محلول ساخت یک لایه آبدوست از نمک کلسیم کربنات و صمغ عربی روی تمام سطوح بدون تصویر است. این محلول وارد نافذهای سنگ می شود. با استفاده از این لیتوگرافی (صمغی) پرینتر سپس هر گونه ماده گریسی را بر می دارد. اما فیلم ملکولی آبگریز باقی می ماند زیرا به سختی با سطح سنگ ترکیب شده است، آب و سمغ عربی را پس می زند اما آماده قبول جوهر روغنی است.

درطول پروسه چاپ، سنگ با آب خیس نگه داشته می شود.طبیعتاً آب به لایه نمک و صمغ تولید شده توسط حمام اسید جذب می شود. جوهر چاپ بر پایه روغن های خشک مانند روغن کتان و … است که با پیگمنت پر می شوند و سپس روی سطح کشیده می شود. آب روغن گریسی را پس می زند اما نواحی آبگریز باقیمانده از متریال طراحی اصلی آن را قبول می کند. زمانیکه تصویر آبگریز با جوهر پر می شود. کاغذ روی سنگ قرار داده شده و یک فشار برابر به تمام سطح اعمال می شود که جوهر را از سنگ به کاغذ انتقال می دهد.

لیتوگرافیلیتوگرافیلیتوگرافی مدرن

لیتوگرافی در تیراژ بالا هم اکنون برای تولید پوستر، نقشه، کتاب، روزنامه و تقریباً هر سطح صاف که دارای تصاویر گرافیکی است به کار می رود. اکثر کتاب ها گرچه امروزه با افست لیتوگرافی چاپ می شوند. دز افست لیتوگرافی که وابسته به پردازش های تصویر است به جای پلیت های سنگی از آلومینوم منعطف، پلی استر یا کاغذ برای پلیت چاپ استفاده می کند. پلیت های چاپ مدرن یک سطح بافت دار یا دندانه ای سخت یا شانه ای دارند که روی آن ها را یک امولسیون (ترکیب) حساس به نور پوشانده است. یک نگاتیو عکاسی از تصویر دلخواه در تماس با امولسیون قرار می گیرد و پلیت در معرض نور فرابنفش قرار می گیرد. بعد از توسعه، امولسیون تصویر نگاتیو وارونه را نمایش می دهد که کپی از نسخه اصلی (پازتیو) عکس است. عکس روی امولسیون پلیت می تواند با تصویر سازی لیزری مستقیم در یک دستگاه CTP ( کامپیوتر به پلیت) که به آن پلیت ستر می گویند ساخته شود. پازتیو عکس املسیونی است که بعد از تصویرسازی باقی می ماند. نواحی بدون تصویر امولسیون با یک فرآیند شیمیایی پاک می شوند. البته امروزه پلیت هایی موجود شده اند که دیگر نیازی به این فرآیند ندارند.

پلیت به یک سیلندر روی پرس چاپ فیکس می شود. غلطک های رطوبت رسانی آب را به پلیت اعمال می کنند تا قسمت های خالی صفحه را پوشش دهد اما توسط ناحیه امولسیون عکس پس زده می شود. جوهر آبگریز که توسط آب پس زده می شود فقط به نواحی امولسیون تصویر می چسبد، توسط غلطک های جوهر اعمال می شود. اگر در این مرحله این عکس مستقیما به کاغذ منتقل شود، یک عکس برعکس تولید می کند و کاغذ خیلی خیس می شود. پلیت روی یک سیلندر پوشیده شده با یک کاور لاستیکی غلط می خورد که آب صفحه را می گیرد و جوهر را بر می دارد. سپس در یک فشار یکسان آن را به کاغذی که بین غلطک کاور و فشار در حال حرکت است متقل می کند. به علت اینکه تصویر اول منتقل می شودیا به سیلندر کاور لاستیکی افست می شود به این روش افست لیتوگرافی می گویند.

اختراعات و اکتشافات فراوانی در طول زمان در پروسه چاپ رخ داده اند که شامل پیشرفت در بخش فشار، آبرسانی و چاپ لیتوگرافی بوده است. میکرولیتوگرافی و نانولیتوگرافی نیز که امروزه زیاد به گوش می خورند اشاره به ساختاردهی متریال چاپ در یک مقیاس خوب را دارند. خصوصیاتی کوچکتر از ۱۰ میکرومتر را میکرولیتو و کمتر از ۱۰۰ نانو متر را نانولیتوگرافی می گویند.

لیتوگرافی مدرن

فروشگاه پیروزگر-غفاری

مشاهده تمامی نوشته های نویسنده

ارسال نظر

آدرس ایمیل شما منتشر نمی شود. فیلدهای الزامی میبایست تکمیل شوند.

بازگشت به بالا