پلاتر یا رسام

پلاتر یا رسام یک پرینتر کامپیوتری است که برای چاپ گرافیک برداری های بزرگ مانند نقشه های ساختمانی و ترسیم خطی روی کاغذ استفاده می شود.

پلاتر برخلاف پرینتر های معمولی، با گرافیک برداری از فایل یا دستورات کامپیوتری نقطه به نقطه خطوط را به طور مداوم نقاشی کند.

تصاویر با استفاده از قلم روی کاغذ نقش می خورند. از پلاترها برای چاپ کارهای مهندسی طراحی شده با کامپیوتر (نرم افزارهایی مثل Autocad) و  طراحی های مانند بدنه کشتی ها، ماشین ها و … استفاده می شود. HP پیشتاز ساخت پلاتر در دنیا است.

انواع پلاتر

• پلاتر درام دار

کاغذ از یک طرف دور درام چرخیده و طرف دیگر کاغذ توسط قلم ها طراحی می شود.

• پلاتر صفحه مسطح

روی کاغذی که بر روی یک سطح مسطح تخت قرار گرفته طراحی می کند.

• پلاتر الکترواستاتیک

روی کاغذی که به آن بار منفی داده شده است با جوهر بار مثبت طراحی می کند.

در گذشته از پلاتر برای چاپ خروجی اپلیکیشن های طراحی با کامپیوتر استفاده می شد که امروزه پرینترهای معمولی با سایز بزرگ جایگزین آن ها می شود. پلاتر هایی که به صورت دیجیتال کنترل می شوند تکامل یافته XY Writer های کاملاً آنالوگ هستند. XY ها برای خروجی ابزارهای اندازه گیری و کامپیوترهای آنالوگ استفاده می شدند. زبان های برنامه ریزی و کنترل پلاتر زیادی برای فرمان دادن به پلاتر ها نوشته شدند. دستوراتی مانند “قرار دادن قلم روی کاغذ”، “برداشتن قلم از روی کاغذ” یا ” کشیدن خط از یک نقطه به نقطه دیگر”. HPG/2 و HPG و DMPL سه زبان معمول برای کنترل پلاتر هستند که بر پایه اسکی نوشته شده اند. پلاترهای سریعترین راه برای تولید طراحی های بزرگ و کارهای هنری گرافیکی با رزولوشن بالای رنگی پیشنهاد کردند.

امروزه بسیاری از پرینترهای جوهرافشان و لیزری بزرگ جایگزین پلاترها در بسیاری از کاربردها کرده اند.

انواع پلاتر از لحاظ مکانیسم کار

• پلاتر های قلمی

پلاترهای قلمی با حرکت قلم یا ابزار دیگری روی سطح یک کاغذ پرینت می گیرد. این پلاترها می توانند خطوط هنری بسیار پیجیده را با سرعت بسیار پایین ترسیم کنند. این کندی به علت حرکات مکانیکی قلم ها است  که به طور معمول توانایی ترسیم ناحیه تک رنگ با وسعت زیاد را ندارند اما می توانند یک ناحیه با خطوط نزدیک افقی را طراحی کنند. اولین پلاتر قلمی به نام Calcomp 1959 با قرار دادن کاغذ روی یک چرخنده و حرکت آن از عقب به سمت جلو برای تعیین حرکت در محور افقی و حرکت از جلو به عقب برای تعیین حرکت در محور عمودی کار می کردند. در اواخر سال ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ شرکت های HP و تکرونیکس پلاترهای مسطح رومیزی و سایز کوچک تولید کردند. قلم ها روی یک نوار حرکت کننده قرار داشتند که محور عمود با حرکت بالا به پایین و محور افقی با حرکت جلو به عقب تعیین و ترسیم می شدند. در سال ۱۹۸۰ پلاتر Hp 7470 سبک و کوچک وارد بازار شد. که با مکانیسم چرخ گره ای کار می کرد و دیگر به سوراخ دار بودن لبه کاغذ ها نیازی نداشت. این پلاترها نهایتاً منسوخ شدند و بلاترهای جوهری (پرینترهای بزرگ جوهرافشان) جایگزین آن ها شدند. این دستگاه ها از تکنولوژی گرافیگ برداری پلاتر ها استفاده می کنند اما در بسیاری از مصارف راه های جایگزین بهتری برای داده های مشبک و شطرنجی ارائه می کنند.

• پلاتر های برشی یا کاتر

این دستگاه ها از چاقو به جای قلم برای برش متریال (کاغذ، میلارد، ویتیل و …)که روی یک سطح مسطح کشیده شده است استفاده می کنند. این پلاترها به یک کامپیوتر مجهز به نرم افزارهای تخصصی برش و طراحی هستند. این نرم افزارها مسئول اندازه گیری ابعاد لازم برش و طراحی برای فرمان دهی به چاقوها هستند. در سال های اخیر استفاده از پلاتر های برشی بسیار مرسوم شده است. پلاتر برشی کارت ها، ورق های شبرنگ یا پشت چسب دار و … را به شکل و اندازه دلخواه با دقت بالا و تکرار کاملاً مشابه و یکسان برش می دهند. استفاده از این نوع پلاترها در صنایع دستی، تبلیغاتی و … بسیار مرسوم است.

برش وینیل

برای ساخت پوستر، بیلبورد، علامت های راهنمایی،لگوهای تی شرت و دیگر طراحی های گرافیک که نیاز به مقاومت در برابر آّب و هوا را دارند، استفاده می شود. وینیل یک پلاستیک پلیمری است که استفاده آن اکثراً در تبلیغات و بدنه های کشتی ها و ماشین و پنجره های بزرگ است. مجموعه وینیل های موجود در بازار رنگ های محدودی دارند. برای جلوگیری از سوخته و خراب شدن متریال، به صورت رول هایی با عرض ۱۵، ۲۴، ۳۶ و ۴۸ اینچی ذخیره می شوند. سخت افزار و مکانیسم کار برش وینیل مشابه پلاترهای قدیمی است اما قلم جوهر با یک چاقوی تیز جایگزین شده تا شکل مورد نظر را طرح و برش دهند. معمولاً دارای یک کنترل کننده فشار وارده از چاقو به ورقه ها است تا از سوراخ شدن ورق های وینیل اجتناب شود. بعد از برش متریال اضافی و خارجی دور طرح جدا می شود و طرح آماده می تواند با چسب لمینت یا با پرس گرما ( یا ورق های پشت چسپ دار) استفاده شود. چاقوی وینیل مانند قلم پلاتر، روی یک چرخنده سوار است. از برش های وینیل برای تولید خطوط تک رنگ استفاده می شود. و برای تولید طرح های چند رنگه نیاز به برش ورق های جداگانه وینیل و قراردادن لایه روی هم تولید می شود. اما برای طرح های با پیش از دو تا سه رنگ این کار بسیار سنگین و زحمت دار است.

استفاده از پلاترهای برش در حال کاهش است  زیرا پلاترهای جوهری از جوهر های حلای یا آبکی استفاده می کنند و روی متریال مورد نیاز مستقیماً چاپ می کنند. اما هنوز از پلاترهای برش برای برش دقیق حاصل چاپ پلاتر های جوهر استفاده می شود.

• پلاتر های جوهرافشان

این نوع پلاترها از معمولترین نوع مصرفی در بازار هستند. قیمت آن ها مناسب و به صرفه است و چاپ رنگی بسیار خوبی بدون کاهش در کیفیت تصاویر دارند.  پلاترهای جوهر افشان معمولاً سه رنگه هستند و بعضی از آن ها دارای چند کارتریج مشکی هستند تا اسنادی را که نیاز به خطوط مشکی برجسته در تصاویر خود هستند را چاپ کنند. تحقیقات نشان داده است عمر مفید این دستگاه ها معمولاً سه سال است. توان کار این دستگاه ها معمولاً ۳۰۰ متر مربع در ماه است. نوع جدیدی از پلاتر های جوهر افشان وارد بازار شده اند با نام های Memjet یا  HP PageWide که دارای هد متحرک هستند.